Tuncel Kurtiz 1 Şubat 1936'da Bilecik'te doğdu. Annesi öğretmen, babası kaymakamdı. Babasının işi nedeniyle çocukluğu Türkiye'nin birçok farklı şehrinde ve Amerika'da geçti. Daha sonra Balıkesir'in Edremit ilçesine taşındılar. Liseyi Balıkesir ve Haydarpaşa Lisesi'nde okudu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. İlk kez 1959 yılında Dormen Tiyatrosu'nda oyunculuğa başlamış olan sanatçı, kısa sürede birçok oyunda yer aldı. Bir yandan da İETT'de elektrikçi olarak çalışıyordu. 50 yıldan uzun sürecek olan sinema kariyeri ise 1964'te başladı. Bu yıllarda üniversiteden arkadaşı olan Yılmaz Güney'in oynadığı filmlerle sinemaya adım attı. "Üçünüzü de Mıhlarım", "Ben Öldükçe Yaşarım", "Çirkin Kral", "Silahların Kanunu" gibi filmlerde rol aldı. Daha sonra yurtdışına çıkarak tiyatro kariyerini burada sürdürdü.
Tunç Okan'ın 1974'te İsveç'te çektiği Otobüs filminde rol alan Kurtiz, daha sonra yakın dostu Yılmaz Güney'in cezaevinde senaryosunu hazırladığı ve Zeki Ökten'in yönettiği Sürü filmiyle zirveye çıktı. Yılmaz Güney'in son filmi Duvar'da da Gardiyan Tonton Ali rolüyle akıllara kazındı. 12 Eylül darbesinin ardından Türk pasaportu almasına izin verilmeyen Kurtiz, 1991 yılına dek Türkiye'ye dönemedi. O yıllarda başta İsveç ve Almanya olmak üzere birçok ülkede tiyatro ve sinema çalışmalarına aralık vermeden devam etti. 1986'da oynadığı İsrail yapımı Hiuch HaGdi filmindeki Hilmi rolüyle Berlin Film Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu dalında Altın Ayı'nın sahibi oldu. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Kanatlarımın Altında, Tabutta Rövaşata gibi filmlerde oynadı. 1980'de oynadığı, ancak hükumet tarafından yasaklanan Erden Kıral'ın Bereketli Topraklar Üzerinde filmi, ancak 2008'de gösterime girebildi.
2000'li yıllarla birlikte daha çok televizyon dizilerinde görünen Kurtiz, Asi'deki Cemal Ağa ve özellikle Ezel'deki Ramiz Dayı rolüyle izleyicilerin gönlünde taht kurdu. Son olarak Muhteşem Yüzyıl dizisinde Ebu Suud rolünde izleyicilerin karşısına çıktı.
Doğayla içiçe yaşamayı çok seven, halktan kopmayan kimliğiyle herkesin beğenisini kazanan usta aktör Tuncel Kurtiz, 27 Eylül 2013'te vefat etti. Kurtiz'in İstanbul Etiler'deki evinde düşerek kafasını vurduğu, evinde ölü bulunduğu açıklandı. Kurtiz 29 Eylül günü Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı Çamlıbel köyünde toprağa verildi. Ünlü sanatçının vasiyetinde Edremit'in başka bir köyü olan Tahtakuşlar'a defnedilmek istediği, ancak köy ihtiyar heyetinin bunu istememesi üzerine Çamlıbel'e gömüldüğü ortaya çıktı.
Tuncel Kurtiz, kimya mühendisi Menend Kurtiz ile evliydi ve Aslı ile Mirza adında iki çocuğu vardı.